Βαζεκτομή: Τι ακριβώς είναι;
Πολλά λέγονται κατά διαστήματα για την υπογονιμότητα των ανδρών και τις διαθέσιμες επιλογές. Τι επιλογές όμως έχει ένας άνδρας, ο οποίος δεν επιθυμεί πλέον να τεκνοποιήσει; Η πιο διαδεδομένη μέθοδος αντισύλληψης για τους άνδρες είναι γενικά η χρήση προφυλακτικού, η οποία ωστόσο δεν προσφέρει μόνιμη προστασία. Η βασική επιλογή μόνιμης αντισύλληψης, δηλαδή στείρωσης, για τους άνδρες είναι η βαζεκτομή, η οποία συνιστά χειρουργική τεχνική μόνιμης αντισύλληψης.
Τι είναι η βαζεκτομή;
Η βαζεκτομή είναι μια μικροεπέμβαση που περιλαμβάνει την απολίνωση του σπερματικού πόρου και λειτουργεί ως μόνιμη μορφή ανδρικής αντισύλληψης. Πρόκειται για διαδικασία που χαρακτηρίζεται από υψηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας κι ασφάλειας. Δεν επηρεάζει την σεξουαλική ικανότητα ενός άνδρα και δεν αλλάζει εμφανώς το σπέρμα. Η διαδικασία της εκσπερμάτωσης διενεργείται χωρίς εμπόδια, απλώς πλέον δεν περιέχονται σπερματοζωάρια στο σπερματικό υγρό. Ωστόσο, επειδή η μικροεπέμβαση αυτή θεωρείται μη αναστρέψιμη, η βαζεκτομή αποτελεί ένα σοβαρό βήμα, η απόφαση για τη διενέργεια του οποίου απαιτεί σκέψη και ορθή αξιολόγηση των καταστάσεων.
Διαδικασία απολίνωσης του σπερματικού πόρου
Πριν υποβληθούν σε βαζεκτομή, οι ασθενείς ενημερώνονται για όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με την επέμβαση. Στις λεπτομέρειες συγκαταλέγεται η μόνιμη φύση της βαζεκτομής, η αποτελεσματικότητά της, οι πιθανοί κίνδυνοι και επιπλοκές και οι εναλλακτικές μέθοδοι αντισύλληψης. Αφού ο άνδρας αποφασίσει ότι θέλει να υποβληθεί στη συγκεκριμένη επέμβαση, ακολουθεί προεγχειρητική αξιολόγηση προκειμένου να εξακριβωθεί η καταλληλότητα για τη διαδικασία.
Η βαζεκτομή περιλαμβάνει την απολίνωση του σπερματικού πόρου ο οποίος μεταφέρει το σπέρμα από τους όρχεις στην ουρήθρα. Η διαδικασία πραγματοποιείται μέσω μιας μικροσκοπικής τομής στο όσχεο, η οποία διευκολύνει την πρόσβαση στον σπερματικό πόρο. Στη συνέχεια, διενεργείται απολίνωση του σπερματικού πόρου με τη χρήση ράμματος σε δύο σημεία. Ακολουθεί η αφαίρεση του ενδιάμεσου τμήματος του σπερματικού πόρου κι έπειτα η εισαγωγή ιστού ανάμεσα στα δύο εναπομείναντα άκρα του σπερματικού πόρου. Η εισαγωγή ιστού αποτρέπει την επανένωση των δύο άκρων. Σκοπός της επέμβασης είναι η διακοπή της μεταφοράς των σπερματοζωαρίων από τους όρχεις στις σπερματοδόχους κύστεις και από τις κύστεις στην ουρήθρα. Η βαζεκτομή πραγματοποιείται με τοπική μόνο αναισθησία, η οποία χορηγείται για να μουδιάσει την περιοχή του οσχέου, εξασφαλίζοντας μια ανώδυνη εμπειρία κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Η επέμβαση είναι σύντομη και συνήθως ολοκληρώνεται σε 20 έως 30 λεπτά, ενώ τα ποσοστά επιτυχίας αγγίζουν το 100%.
Η επέμβαση έχει άμεσο αποτέλεσμα;
Γενικά, δεν θεωρείται ένας άνδρας στείρος αμέσως μετά το πέρας της επέμβασης, καθώς ορισμένα σπερματοζωάρια πιθανώς έχουν διαφύγει από το σημείο που έχει πραγματοποιηθεί η απολίνωση. Τα σπερματοζωάρια αυτά γενικά απομακρύνονται συνήθως έπειτα από 20-30 εκσπερματώσεις. Για να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα της επέμβασης ο άνδρας καλείται να απέχει από σεξουαλικές επαφές έως ότου πραγματοποιηθούν 3 σπερμοδιαγράμματα ανά καθορισμένα χρονικά διαστήματα μετά την επέμβαση. Η διαδικασία αυτή είναι αναγκαία ώστε να επιβεβαιωθεί ότι το σπέρμα δεν είναι πλέον γόνιμο κι ότι δεν εντοπίζονται σπερματοζωάρια στο σπερματικό υγρό.
Είναι η βαζεκτομή αναστρέψιμη;
Η βαζεκτομή θεωρείται γενικά ως μια μη αναστρέψιμη διαδικασία. Ωστόσο, εάν ο άνδρας μετανιώσει την απόφαση αυτή στο μέλλον, υπάρχει η επιλογή λήψης σπερματοζωαρίων μέσω βιοψίας από τους όρχεις. Άλλη επιλογή είναι η χειρουργική επαναφορά της συνέχειας του σπερματικού πόρου με επανένωση των δύο άκρων του. Σε θεωρητικά πλαίσια πρόκειται για επέμβαση που δύναται να γίνει, ωστόσο πρακτικά εκδηλώνονται μετεγχειρητικά ζητήματα όσον αφορά τον αριθμό και την ποιότητα των σπερματοζωαρίων. Η ενδεδειγμένη επιλογή για άνδρες που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν μετά από βαζεκτομή είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση με συλλογή σπερματοζωαρίων μέσω βιοψίας από τους όρχεις.
Μετεγχειρητική πορεία & επιπλοκές
Μετά την επέμβαση, είναι φυσιολογικό ο ασθενής να παρατηρήσει οίδημα και μώλωπες στο όσχεο, συμπτώματα τα οποία υποχωρούν έπειτα από ορισμένες ημέρες. Ενδέχεται να εκδηλωθεί πόνος μετεγχειρητικά, ο οποίος είναι εύκολα διαχειρίσιμος με απλά παυσίπονα.
Κατά τις πρώτες εκσπερματίσεις μετά την επέμβαση ενδέχεται να παρατηρηθεί αίμα στο σπέρμα. Στις επιπλοκές συγκαταλέγεται επίσης η εμφάνιση εκτεταμένου οιδήματος και μωλωπισμού στο όσχεο, σε σημείο που να κρίνεται αναγκαία η χειρουργική παροχέτευση. Ενδέχεται επίσης σε σπάνιες περιπτώσεις να εκδηλωθεί επιδιδυμο-ορχίτιδα, δηλαδή ανάπτυξη λοίμωξης ή φλεγμονής στον όρχι. Τέλος, σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις ενδέχεται η επέμβαση να μην είναι επιτυχής, είτε επειδή εντοπίζεται έντονη κινητικότητα των σπερματοζωαρίων στο μετεγχειρητικό σπερμοδιάγραμμα είτε επειδή επανενώθηκαν ακούσια τα άκρα του σπερματικού πόρου.
Η βαζεκτομή αποτελεί μια αξιόπιστη, ασφαλή και αποτελεσματική μέθοδο μόνιμης αντισύλληψης. Ωστόσο, πρόκειται για μη αναστρέψιμη διαδικασία, γεγονός που σημαίνει ότι είναι απαραίτητο να έχει προηγηθεί λεπτομερής ανάλυση κάθε πιθανής παραμέτρου. Ο Χειρουργός Ουρολόγος Ανδρολόγος Δρ. Χρήστος Τσαλίκης πραγματοποιεί τη συγκεκριμένη επέμβαση με απόλυτη ασφάλεια και πάντα με σεβασμό στις ανάγκες και τις επιθυμίες κάθε ασθενούς.
